پس از پایان مطالعات مقدماتی در فاز صفر، نوبت به فاز یک می‌رسد؛ جایی که ایده‌ها رنگ و شکل می‌گیرند و طراحی وارد مرحله‌ی خلاقانه و بصری می‌شود. طراحی مفهومی و اولیه در معماری، مرحله‌ای کلیدی برای شکل‌گیری هویت پروژه است.
هدف طراحی مفهومی و اولیه در معماری چیست؟
در مرحله طراحی مفهومی و اولیه در معماری، هدف اصلی تبدیل نتایج مطالعات قبلی به طرح‌هایی است که نمایانگر ایده‌ی اصلی پروژه باشند. این طرح‌ها شامل پلان‌های اولیه، نمای کلی، حجم‌سازی و دیاگرام‌هایی است که دیدگاه معمار را به کارفرما منتقل می‌کنند.
مراحل اصلی طراحی مفهومی و اولیه در معماری
۱. تحلیل دقیق نیازها و خواسته‌ها
بازبینی اطلاعات جمع‌آوری‌شده از فاز صفر
ترجمه نیازهای کارفرما به الزامات فضایی
تعیین نوع کاربری، ابعاد، تعداد طبقات، و ظرفیت فضاها
۲. جمع‌آوری اطلاعات فنی و ضوابط
بررسی آیین‌نامه‌ها، ضوابط شهرسازی و مقررات ساختمانی
ارزیابی مصالح مناسب، امکانات ساخت، و محدودیت‌های اقلیمی
۳. جانمایی سایت و آغاز طراحی
انتخاب بهترین موقعیت ساخت در سایت
ارائه گزینه‌های حجمی اولیه (حجم‌سازی ساده)
بررسی نورگیری، دید و جهت‌گیری فضایی
۴. طراحی پلان‌ها، نماها و برش‌ها
ترسیم پلان‌های اولیه با جانمایی فضاها
ارائه نمای کلی ساختمان و روابط بصری
برش‌های ابتدایی برای نمایش نحوه اتصال فضاها
۵. بررسی و بازخورد از کارفرما
ارائه طرح‌های مفهومی به کارفرما برای بررسی
دریافت نظرات، اصلاحات و بازنگری طراحی
آماده‌سازی برای ورود به فاز دو
و در آخر طراحی مفهومی و اولیه در معماری جایی‌ست که معماری از مرحله‌ی ذهنی و نوشتاری وارد مرحله‌ی دیداری و قابل لمس می‌شود. طرح‌های این فاز معمولاً نهایی نیستند، اما پایه‌ای حیاتی برای توسعه طراحی در فازهای بعدی محسوب می‌شوند.