پیش از آنکه طرح یک ساختمان روی کاغذ بیاید، لازم است پروژه از زوایای مختلف بررسی شود. فاز صفر طراحی معماری همان مرحلهی مقدماتی است که پایه و اساس یک طراحی موفق را شکل میدهد. در این مرحله، همه چیز از شناخت نیازها تا بررسی بستر پروژه انجام میشود.

هدف مطالعات اولیه و ایدهپردازی در معماری چیست؟
هدف اصلی مطالعات اولیه و ایدهپردازی در معماری، فراهم کردن زیرساخت فکری و تحلیلی برای طراحی است؛ یعنی پاسخ به این سؤال که چه چیزی، در کجا، با چه هدفی و با چه محدودیتهایی باید طراحی شود؟
مراحل اصلی مطالعات اولیه و ایدهپردازی در معماری
۱. تعریف مسئله و نیازسنجی
درک دقیق خواستههای کارفرما
شناسایی اهداف پروژه، عملکرد مورد انتظار و محدودیتهای قانونی
مشخص کردن چارچوب کلی و برنامه فیزیکی پروژه
۲. مطالعات بستر و شرایط محیطی
بررسی ویژگیهای سایت پروژه (مکان، ابعاد، شیب، نوع خاک، دسترسیها)
ارزیابی عوامل اقلیمی مانند تابش خورشید، جهت باد، بارندگی و …
شناسایی کاربریهای مجاور و تأثیرات محیطی
۳. تحلیل اقتصادی و امکانسنجی مالی
برآورد اولیه هزینههای طراحی، ساخت، نگهداری و بهرهبرداری
بررسی توجیه اقتصادی پروژه و روشهای اجرای مقرونبهصرفه
۴. تحلیل پروژههای مشابه و رقبا
مطالعه نمونههای موفق داخلی و خارجی
بررسی نقاط قوت و ضعف طرحهای موجود
الهامگیری برای ارتقاء کیفیت طراحی
۵. ایدهپردازی و تهیه اسکچهای اولیه
ترسیم طرحهای ابتدایی (Sketch) برای بررسی ایدهها
شناسایی فرصتهای فضایی و ساختاری
آمادهسازی برای ورود به فاز یک
و در آخر مطالعات اولیه و ایدهپردازی در معماری نقش «ستون فقرات» طراحی را ایفا میکند. در این مرحله، معمار با شناخت عمیق از پروژه و شرایط آن، بستری محکم برای طراحی خلاقانه، کاربردی و منطبق با واقعیت ایجاد میکند.